روایت طراحی
در ادامه مسیر توسعه ابزارهای نوروساینس بومی، پروژه طراحی کلاه tDCS با هدف فراهم کردن بستری ساده، ارگونومیک و قابل اعتماد برای تحریک الکتریکی مغز آغاز شد. این پروژه بر اساس زیرساخت طراحی کلاه EEG شکل گرفت، اما با تغییرات فنی مهم و متناسب با نوع استفاده در تحریک مغزی (نه ثبت سیگنال)، بهینه‌سازی شد.
در مرحله اول، ساختار اصلی کلاه شامل الگوهای دوخت، کشسانی، متریال و یراقات مشابه کلاه EEG حفظ شد، چرا که این موارد از نظر راحتی، ارگونومی و فیت روی سر کاربران ایرانی به خوبی جواب داده بودند. اما طراحی مکانیزم قرارگیری الکترودها متفاوت بود.
برخلاف EEG که هر کانال محل اختصاصی برای قرارگیری الکترود داشت، در این مدل تنها دو الکترود فعال مورد نیاز است که باید در موقعیت دلخواه کاربر (براساس پروتکل تحریک) قابل جابه‌جایی باشند. به همین دلیل، طراحی کانال‌هایی انجام شد که همگی مجهز به مکانیزم چفتی اختصاصی هستند. این مکانیزم به گونه‌ای طراحی شد که کاربر بتواند به‌راحتی الکترود را در هر کانال نصب یا جابه‌جا کند و در عین حال، تماس الکترود با پوست حفظ شود.
یکی از چالش‌های اصلی در طراحی، ایجاد پایداری مکانیکی در محل الکترودها بود. از آن‌جا که تحریک مغزی با جریان DC نیاز به اتصال یکنواخت و پایدار دارد، تست‌های مختلفی برای اطمینان از چفت شدن مکانیزم، پایداری الکترود در طول استفاده، و عدم ایجاد فشار آزاردهنده انجام شد.
در نهایت، محصولی طراحی شد که در عین حفظ راحتی، پاسخ‌گوی نیازهای فنی تحریک مغزی غیرتهاجمی (tDCS ) باشد، با امکان جابه‌جایی سریع الکترودها، ساخت مقرون‌به‌صرفه، و تطبیق‌پذیر با پروتکل‌های مختلف تحقیقاتی.
در نهایت بسته بندی کلاه به عنوان یکی از اقلام بسته بندی دستگاه TDCS طراحی شده برای شرکت سرمد انجام پذیرفت.
جدول مشخصات فنی
| ویژگی | توضیحات |
|---|---|
| کاربرد | تحریک مغزی غیرتهاجمی (tDCS) برای اهداف پژوهشی و کلینیکی |
| سایزبندی | Small – Medium – Large بر اساس آناتومی سر ایرانیان |
| نوع متریال پارچه | نئوپرن نرم و الاستیک کشی، ضد حساسیت، قابل شستشو |
| الکترود فعال | ۲ عدد – قابلیت جابه‌جایی و اتصال به هر کانال از طریق مکانیزم چفتی |
| الگوی دوخت | مشابه EEG – با پوزیشن‌های کانال‌دار ثابت و فیکس‌شونده |
| مکانیزم نگهدارنده الکترود | طراحی اختصاصی با قابلیت قفل‌شدن، تست‌شده جهت اتصال پایدار در تحریک DC |
| یراق‌آلات و قطعات جانبی | سگک‌های مقاوم، کش‌های طبی، تگ برند-سایز |
| امکان شخصی‌سازی محل الکترود | بله – با انتخاب محل دلخواه برای نصب الکترود روی هر کانال |
| تعداد کانال‌ها | چندین موقعیت کانال برای چیدمان متنوع الکترودها مطابق با استاندارد بین‌المللی 10-20 |
| نقش تیم طراحی | طراحی صنعتی، ریسرچ ارگونومی، انتخاب متریال و تامین کننده، طراحی و مدلسازی مکانیزم، مدیریت دوخت و مونتاژ، کنترل کیفیت میانی و نهایی، بسته بندی |
